Amddiffynnwch eich hun rhag twyll y tymor siopa Nadolig yma
Mae Gwener y Gwario Gwirion a chyfnod y Nadolig yn amser prysur i bawb o ran siopa a nwyddau ar-lein—ac mae twyllwyr yn gwybod hynny.
Bydd troseddwyr yn creu gwefannau ffug ac yn targedu’r cyfryngau cymdeithasol, safleoedd ocsiwn a marchnadoedd, gan werthu eitemau o ansawdd wael neu eitemau nad ydyn nhw’n bodoli.
Maen nhw hefyd yn dynwared cwmnïau dosbarthu, gan anfon dolenni i wefannau ffug i ddwyn eich arian neu’ch manylion personol neu i heintio’ch dyfais. Gallan nhw hyd yn oed ‘sbwffio’ y rhif ffôn symudol, fel ei fod yn edrych fel pe bai’n gyswllt neu gyflenwr dilys.
Peidiwch â rhuthro i brynu
Mae twyllwyr yn gwybod bod y rhan fwyaf ohonon ni wrth ein bodd â bargen, felly maen nhw’n defnyddio gostyngiadau, pwysau amser a FOMO (ofn colli allan) i roi pwysau ar bobl i dalu am eitemau nad ydyn nhw’n bodoli neu sy’n wael iawn eu hansawdd.
Os gwelwch chi gynnig sy’n eich temtio, peidiwch â rhuthro i benderfynu’n gyflym: cymerwch eiliad bob amser i stopio a meddwl a ydy’r cynnig neu’r hysbyseb yn ddilys.
- ymchwiliwch i’r cwmni neu’r gwerthwr trwy edrych ar adolygiadau ar wefannau adolygu dibynadwy
- peidiwch byth â thalu trwy drosglwyddiad banc a defnyddiwch gerdyn credyd os oes un gennych chi
- mewngofnodwch fel gwestai os gallwch chi a pheidiwch â chadw manylion y cerdyn
Gochelwch sgamiau dosbarthu
Os cewch chi neges neu alwad ffôn ynghylch nwyddau’n cyrraedd, stopiwch a meddyliwch a ydy’r cais yn un dilys cyn ichi roi gwybodaeth bersonol neu wneud taliad.
- cysylltwch â’r cwmni’n uniongyrchol trwy ddefnyddio’u gwefan neu eu ap swyddogol.
- peidiwch â chlicio ar ddolenni mewn negeseuon annisgwyl
Trowch y dilysiad 2 gam ymlaen i ddiogelu’ch cyfrifon pwysig
Defnyddiwch ddilysiad 2 gam (2SV) bob amser lle bo modd i amddiffyn cyfrifon ar-lein pwysig fel eich ebost a’ch cyfryngau cymdeithasol, yn ogystal ag unrhyw gyfrifon sy’n cynnwys llawer o wybodaeth bersonol neu sensitif.
Mae 2SV yn ychwanegu haen ychwanegol o amddiffyniad, felly hyd yn oed os bydd troseddwr yn gwybod eich cyfrinair, fyddan nhw ddim yn gallu cyrchu’ch cyfrif.
Fel arfer, gallwch ddod o hyd i 2SV yng ngosodiadau diogelwch eich cyfrif. Weithiau mae’n cael ei alw’n ddilysiad 2 ffactor (2FA) neu ddilysiad aml-ffactor (MFA).
Troi 2SV ymlaen ar gyfer ebost
Cymerwch ychydig funudau i ddiogelu’ch cyfrifon ar-lein nawr.
Riportio twyll
Os ydych chi wedi dioddef twyll, darganfyddwch sut i riportio’r peth.